5.Sınıf Dijital Yurttaşlık yazılacaklar

 İnternet aracılığı ile dünyanın dört bir yanından birbirine bağlanan insanlar aynı çevrim içi ortamı paylaşırlar. Tıpkı, bizim aynı ülkeyi, aynı şehri paylaştığımız gibi. Buna dijital ya da siber dünya da diyebiliriz... Ve çevrim içi ortamda da, gerçek hayatta olduğu gibi bazı kurallar vardır.

Dijital ortamı paylaşan herkesin bu kurallara uyması beklenir. İşte bunada dijital yurttaşlık diyoruz.

İnternet ortamındayken, dijital yurttaşlık kurallarına uymamız hem kendimiz hem de o ortamı paylaşan herkes için çok önemlidir. Bunun için, gerçek hayatta yapmayacağımız hiçbir şeyi, internet ortamında da yapmamalıyız. Eğer, dijital yurttaşlık kurallarına uymaz isek, zorbalık yapmış oluruz. 

Dijital zorba olmamak için, uzak durmamız gereken davranışları hiç unutmayalım:

➢ Başkalarına hoşlarına gitmeyecek sözler söylemek,

➢ Başkalarının kişisel bilgilerini yayınlamakla tehdit etmek,

➢ Onur kırıcı sözler söylemek,

➢ İzinsiz bir şekilde, başkasına ait bir içeriği ve fotoğrafı kullanmak/yayınlamak,

➢ Kaba sözler içeren mesajlar göndermek, yorumlar yapmak,

➢ Doğru olmayan bilgiler ile profiller oluşturmak ve bu profiller üzerinden paylaşımlar yapmak,

➢ Gerçek dışı bilgiler yaymak,

➢ Başkalarının şifre ve kişisel bilgilerinin gizliliğine saygı duymamak ve bu tür bilgileri ele geçirmeye

çalışmak.

DİJİTAL YURTTAŞLIĞIN 9 BOYUTU

Dijital Erişim: Üretken vatandaşlar olmak için, eşit olarak teknolojik imkanlara dijital erişim

sağlanması anlamına gelir. Örneğin, cinsiyet, ırk, yaş, etnik kimlik, fiziksel ve zihinsel farklılıklara

aldırış etmeden elektronik topluma tam katılımın sağlanmasıdır.

Dijital Ticaret: İnternetten alışveriş ile riskleri bilmeli, güvenli alışveriş yapabilmeli, yanıltıcı

içeriklere kanmamalıdır.

Dijital İletişim: İnternette konuştuğu, paylaşımda bulunduğu diğer kişilerle saygılı bir iletişim

kurabilmeli, internet ortamında kişisel bilgilerinin gizliliğini kötü niyetli insanlardan koruyabilmelidir.

Dijital Okur-Yazarlık: Öğrenme ve öğretme sürecinin, artık teknoloji kullanılarak da gerçekleştirildiğinin farkında olunmalıdır.

Dijital Etik: Gerçek yaşamda olduğu gibi İnternette de etik değerlere saygılı olmalı, ahlak çerçevesinde yapması gereken davranışlar sergilemelidir.

Dijital Kanun: Gerçek hayatta suç olan tüm davranışların İnternette de yapılmasının suç olduğunu bilir, buna uymayanları ilgili birimlere bildirir.

Dijital Hak ve Sorumluluklar: İnternette kendisine yapılmasını istemediği davranışları başkalarına da yapmamalıdır. Başkalarının içeriklerini izinsiz kullanmamalıdır.

Dijital Sağlık: Bilişim teknolojilerini ve İnterneti kullanırken fiziksel ve zihinsel sağlığını korumalı, bağımlılık derecesinde kullanımdan kaçınmalıdır.

Dijital Güvenlik: Kişisel bilgi güvenliğine internet üstünde oldukça dikkat etmeli ve internet ortamında gezindiği sayfaların güvenilirliğine dikkat etmelidir.

E-DEVLET

E-Devlet: Vatandaşlara devlet tarafından verilen hizmetlerin internet ortamında sunulması demektir.

Kısaca elektronik devlet de diyebiliriz.

E-Devletin Yararları;

➢ Zamandan kazanç sağlanır,

➢ Maliyetler düşer, verimlilik, hayat kalitesi ve memnuniyet artar,

➢ Kağıt bağımlılığı ve kullanımı azalır,

➢ Var olan bilgilere istediğiniz yer ve ortamda ulaşmayı sağlar.

➢ Hem devlet hem de vatandaş için karar almada kolaylık ve hız sağlanır.

Elektronik Ortamdaki Bazı Hizmetler;

- E-Randevu (https://www.mhrs.gov.tr)

- Yeni Kimlik Kartı Randevu Sistemi (https://ekimlikrandevu.nvi.gov.tr/Pages/homepage.aspx)

- E-Okul (http://eokul.mev.gov.tr)

Sorular

1. Tuna Türkiye Cumhuriyeti devletinde yaşayan bir vatandaştır. Tuna’nın bilgisayar gibi dijital cihazlarla arası çok iyidir. Sürekli internete girip araştırma yapıp bilgi edinir. Bu yüzden Tuna normal bir vatandaş olduğu gibi aynı zamanda  dijital ortamı da kullandığı için ………. olur.  Boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

a. Dijital etik

b. Dijital dünya

c. Dijital vatandaş

d. İnternet etiği

2. Aşağıdakilerden hangisi iyi bir dijital yurttaşlık örneğidir?

a. Günlük hayatta yalan söylememek

b. İnterneti kullanırken başkalarının haklarına saygı duymak

c. İnterneti özgürce kimseyi umursamadan kullanmak

d. Yerlere çöp atmak

3. İyi bir dijital vatandaş: Gerçek hayatta suç olan tüm davranışların İnternet’te de yapılmasının suç olduğunu bilir, buna uymayanları ilgili birimlere bildirir. Verilen tanım iyi bir dijital vatandaş olmanın hangi boyutuna girer?

a. Dijital hak ve sorumluluklar

b. Dijital güvenlik

c. Dijital kanun

d. Dijital erişim

4.  Aşağıdakilerden hangisi dijital vatandaşlık uygulamalarının yararlarından biri değildir?

a. Maliyeti arttırır.

b. İşlemleri hızlandırır.

c. Zamandan tasarruf sağlar.

d. İnternete bağlanılan her yerden hizmet alma

 

5. İnternetten alışveriş yaparken var olan riskleri bilmeli, güvenli internet sitelerinden alışveriş yapabilmeli ve yanıltıcı içeriklere kanmamalıdır.”

Yukarıda anlatılan Dijital Vatandaşlık Boyutu aşağıdakilerden hangisidir?

 

a. Dijital hak ve sorumluluklar

b. Dijital güvenlik

c. Dijital ticaret

d. Dijital sağlık

6. E-Devlet şifresi nereden alınır?

a. Okuldan             b. PTT den       c. Alışveriş  sitesinden               d. Hastaneden

 .